Historia

1829 - Minister Tadeusz Mostowski z Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego po zapoznaniu się z projektem organizacji zawodowej straży ogniowej w Warszawie, przygotowanym przez Jana Rudnickiego, postanawia wprowadzić go w życie. W związku z wybuchem Powstania Listopadowego projekt upada.

1834 - Rada Administracyjna Królestwa Polskiego podejmuje decyzję o utworzeniu Straży Ogniowej m. st. Warszawy. Car Mikołaj I decyzję zatwierdza. Jako wzór organizacyjny przyjęto Petersburską Straż Ogniową.

1836 - (1 stycznia) - uformowana i wyćwiczona Straż Ogniowa miasta Warszawy rozpoczyna służbę. Do jej obowiązków należy gaszenie pożarów, czyszczenie kominów oraz sprzątanie ulic w mieście. Po ukończeniu zaciągu dokonano podziału na cztery oddziały, z których każdy otrzymał swoją barwę i konie jednej maści:

  • Sztab i I Oddział umieszczono w byłych koszarach Artylerii Konnej Gwardii przy ul. Nalewki 3 - barwa czerwona oraz konie maści karej.

  • II Oddział umieszczono w tylnym gmachu Ratusza przy ul. Senatorskiej 16 – barwa biała oraz konie łaciate, siwe.

  • III Oddział otrzymał siedzibę przy ul. Nowy Świat 14 - barwa niebieska oraz konie gniade.

  • IV oddział ulokowano w drewnianych zabudowaniach przy ul. Petersburskiej - barwa zielona oraz konie kasztanowate.

Straż Ogniowa w chwili powstania posiadała:

  • 413 pracowników.

  • 96 koni.

  • 20 sikawek różnych mniejszych i większych, w tym 10 czterokołowych.

  • 21 wojłoków do pokrywania dachów.

  • 74 topory.

  • 4 drabiny o dwóch i trzech kołach.

  • 96 wiader blaszanych do nalewania wody w beczki.

  • 33 beczki czterokołowe.

  • 30 beczek dwukołowych.

  • 4 omnibusy do przewożenia ludzi.

  • 5 wozów rekwizytowych.

1841 - Rozszerzenie zakresu obowiązku o obsługę 800 latarń ulicznych. Zmiana nazwy na Warszawską Straż Ogniową (WSO).

1851 – Oddział praski oznaczono numerem V, natomiast numer IV nadano nowoutworzonemu oddziałowi przy ul. Chłodnej 3 i 4 w byłych budynkach koszar Mirowskich (lokalizacja zachowana do dziś). Oddział otrzymuje barwę żółtą, a konie szaro-gniade.

1864 – Zakup pierwszej maszyny parowej (sikawki) londyńskiej firmy F. Shand, Mason and Co. Rok później zostają zakupione kolejne dwie maszyny.

1883 – Likwidacja istniejącego w WSO oddziału zajmującego się oczyszczaniem i oświetlaniem miasta.

1887 – Przy WSO powstaje pierwsza orkiestra strażacka. W jej skład wchodzi 1 kapelmistrz i 26 muzyków. Wznowiona została po raz drugi w 1906 roku i przetrwała do końca zarządu rosyjskiego.

1878 - Oddział V na warszawskiej Pradze przeniesiony zostaje do specjalnie na ten cel wzniesionych budynków przy ul. Sprzecznej 2 (obecnie Marcinkowskiego 2).

1905 - Ustanowienie Matki Boskiej Częstochowskiej patronką WSO.

1907 – W Wielkiej Sali Oddziału I-ego powstaje Muzeum Pożarnictwa.

1909 - Obsługa fotograficzna większych pożarów, do celów szkoleniowych realizowana przez etatowego fotografa.

1914 - Pierwszy samochód w WSO, z braku funduszy wypożyczony na kilka miesięcy.

1915 – Ewakuujące się wojska rosyjskie dezorganizują warszawską straż wywożąc ponad trzystu strażaków i większość taboru. Pod koniec roku Komitet Obywatelski m. Warszawy organizuje od podstaw Warszawską Straż Ogniową.

1916 – Zakup samochodu pożarniczego z autopompą marki Hans Lloyd.

1916 – założenie przy WSO harcerskiej drużyny pożarniczej, która wychowała wielu przyszłych oficerów, podoficerów i działaczy pożarnictwa.

1919 - Wprowadzono dwuzmianowy system służby - 24 godziny służby i 24 godziny wolnego.

1928 - Zakończono motoryzację warszawskiej straży tym samym wycofując ostatnie konie ze służby.

1929 - Zorganizowanie Posterunku nr 1 na Annopolu przy ul. Toruńskiej 21.

1930 – Likwidacja oddziału kominiarskiego w WSO i przekazanie go reaktywowanemu Cechowi Kominiarzy.

1936 - Oddanie do użytku nowoczesnych koszar i siedziby komendy przy ul. Polnej 1.

1939 – Warszawska Straż Ogniowa wkracza w okres działań wojennych. Oddziały zostają przeorganizowane i jako niezbędne pozostawione do obrony stolicy. Do płonącej Warszawy z pomocą przybywa Łódzka Straż (23 samochody), Poznańska Straż (6 samochodów) oraz pojedyncze siły z Płocka, Żyrardowa, Brzezin, Ozorkowa, Nieszawy i Rawy Mazowieckiej.
23 grudnia podczas zebrania organizacyjnego w oddziale II WSO zostaje powołany Strażacki Ruch Oporu „SKAŁA” obejmujący swoim działaniem całą okupowaną Polskę. Pomimo ostrych restrykcji warszawscy strażacy podejmują konspiracyjną walkę z okupantem. Ukrywają w szeregach straży młodzież oraz osoby zaangażowane w działalność podziemną, prowadzą szkolenia wojskowe, interweniują w sprawach zwolnień aresztowanych, współpracują z oddziałami podziemia oraz opóźniają akcje gaśnicze prowadzone na obiektach ważnych dla okupanta. Korzystając z pojazdów strażackich przerzucają ludzi, leki, żywność oraz broń i materiały wybuchowe. Niosą systematyczną pomoc społeczności żydowskiej izolowanej za murami getta.
W czasie wrześniowych działań zginęło 30 strażaków, 50 zostało rannych.

1944 – W przeddzień wybuchu Powstania Warszawskiego gestapowcy podstępem ściągają na al. Szucha wozy pożarnicze. Część strażaków zostaje aresztowana i wraz ze sprzętem wywieziona do Niemiec, pozostali strażacy w czasie Powstania Warszawskiego organizują grupy samoobrony do gaszenia pożarów. Ratują zasypanych pod gruzami, dowożą wodę do szpitali jak również walczą z bronią w ręku. 6 wrzesnia wraz z mieszkańcami opuszczają Warszawę prowadzeni do obozu w Pruszkowie.

1944 – 13 września na wieży praskiego V Oddziału zawisła biało-czerwona flaga, zwiastując podjęcie przez warszawskich strażaków służby dla wolnej Polski.

1945 – Do wyzwolonej lewobrzeżnej Warszawy powracają pierwsi strażacy, gdzie 18 stycznia w ruinach IV Oddziału podejmują służbę. Do pierwszych pożarów udają się pieszo, w cywilnych ubraniach ciągnąc za sobą dwukołowy wózek z bardzo skromnym wyposażeniem.
W lipcu Kołobrzeskie Bataliony WP przekazują warszawskiej straży pierwsze pojazdy; samochód gaśniczy z 400-litrowym zbiornikiem oraz 24 metrową drabinę samochodową marki Magirus.

1950 - Uchwalona przez Sejm ustawa o ochronie przeciwpożarowej zmienia strukturę organizacyjną WSO. Komenda Warszawskiej Straży Pożarnej zostaje podporządkowana prezydium Stołecznej Rady Narodowej, a pod względem fachowym Komendzie Głównej Straży Pożarnych. Od tego roku używana jest już oficjalna nazwa: Warszawska Straż Pożarna (WSP).

1952 - Oddział VI na Bielanach rozpoczyna służbę.

1955 – Przeniesienie Oddziału II do budynku OSP we Włochach.

1957 – Wprowadzenie do użytku pierwszych radiostacji.

1957 - WSP otrzymuje sztandar. Oddział VII rozpoczyna służbę na Woli.

1958 - Oddział VIII rozpoczyna służbę na Grochowie.

1961 – Przeniesienie Oddziału I do nowoczesnego obiektu na Żeraniu.

1961 - Warszawski Komendant Straży Pożarnych rozkazem potwierdza obowiązujące od 124 lat barwy poszczególnych oddziałów. Nowo utworzonym oddziałom przydziela następujące barwy: VI Oddział – różowy, VII Oddział – fioletowy, VIII Oddział – brązowy.

1969 - Otwarcie strażnicy Oddziału IX oraz Centralnych Warsztatów na Służewcu.

1974 - Komendant Warszawskiej Straży Pożarnej wprowadza wyróżnienie „Strażak Ratownik” nadawane najlepiej wyszkolonym i sprawnym fizycznie strażakom WSP. Odznaczenie nazywano potocznie TYGRYSEM.

1977 – Powołanie zarządzeniem Stołecznego Komendanta Straży Pożarnych oddziałów ratownictwa wodnego (oddz. I) oraz ratownictwa technicznego i chemicznego (oddz. VI).

1983 – Utworzenie pododdziału ratownictwa wysokościowego na Oddziale VII.

1983 – Otwarcie Warszawskiego Muzeum Pożarnictwa zniszczonego podczas działań wojennych.

1984 – Wdrożenie systemu komputerowego w Stanowisku Kierowania WSP. Komputer usprawnia i znacznie przyśpiesza proces dysponowania pododdziałami, posiada również bazę z danymi ważnych obiektów w stolicy.

1992 - Po utworzeniu Państwowej Straży Pożarnej zmiana nazewnictwa na Komenda Rejonowa Państwowej Straży Pożarnej oraz Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze.

1999 – Po wprowadzeniu reformy administracyjnej kraju zmieniono nazwę na Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej.

2000 – W strukturach Komendy Powiatowej PSP powołane zostają kolejne dwie specjalizacje: Grupa Ratownictwa Medycznego oraz Specjalistyczna Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza.

2002 - W związku ze zmianą ustroju Warszawy w stolicy utworzono Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej m. st. Warszawy.

2004 – Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 2 przenosi się do nowo wybudowanych koszar przy ul. Chrościckiego 76.

2005 – Na Ursynowie rozpoczyna służbę kolejna jednostka Komendy Miejskiej PSP, otrzymuje nr 17.

2009 – Strażacy z JRG nr 10 przenoszą się do nowych koszar na Białołęce.

2010 – Zostaje zmodernizowana kolejna jednostka warszawskiej straży, od tej pory JRG nr 15 stacjonuje w nowoczesnych koszarach na Targówku.

2012 – W wyniku stale narastających obowiązków warszawskiej Straży Pożarnej koniecznym staje się rozdzielenie specjalizacji ratownictwa techniczno-chemicznego na dwie niezależnie stacjonujące grupy specjalistyczne ratownictwa chemiczno-ekologicznego (JRG nr 6) i technicznego (JRG nr 10).

2018 - Otwarcie Centrum Edukacji i Historii Warszawskiej Straży Pożarnej w zrewitalizowanym Praskim Oddziale Warszawskiej Straży Ogniowej.

Obecnie Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej m. st. Warszawy to 17 Jednostek Ratowniczo-Gaśniczych w tym 6 specjalistycznych oraz 7 wydziałów dbających o bezpieczeństwo mieszkańców stolicy.

Poczet Komendantów

Naczelnicy i Komendanci Warszawskiej Straży

Naczelnicy Warszawskiej Straży Ogniowej w latach 1836-1915

ppłk Jan Robosz

6 II 1835 - 31 XII 1843

ppłk Karol Nolken

1 I 1844 - 20 III 1850

płk Aleksander Hauke

21 III 1850 - 20 XII 1859

płk Jan Demonkal

21 XII 1859 - 1 X 1861

płk Urban Majewski

21 X 1861 - 15 III 1872

płk Iwan Anienkow

3 IV 1872 - 2 VI 1879

płk Włodzimierz Onypryjenko

3 VI 1879 - 1 V 1886

ppłk Włodzimierz Curikow

1 VI 1886 - 21 IV 1888

płk Sergiusz Curikow

22 IV 1888 - 1 III 1891

płk Mikołaj Popławko

30 VIII 1892 - 20 XII 1905

płk Anatol Sudrawski

21 XII 1905 - 1 VIII 1908

ppłk Edward Łund

2 VIII 1908 - 4 VIII 1915

Komendanci Warszawskiej Straży Ogniowej w latach 1915-1944

inż. Stanisław Szymanowski

23 VIII 1915 - 4 IX 1915

inż. Józef Tuliszkowski

5 IX 1915 - 1 XI 1918

kpt. Józef Hłasko

2 XI 1918 - 25 X 1922

kpt. W.P. Józef Dutkiewicz

1 II 1923 - 1 V 1926

kpt. W.P. Izydor Prokop

1 VI 1926 - 31 XII 1934

por. W.P. Feliks Chociszewski

1 I 1935 - 21 XI 1935

kpt. W.P. Stanisław Gieysztor

1 I 1936 - 6 VI 1940

kpt. poż. Henryk Markowski

7 VI 1940 - 30 V 1941

ppłk poż.  Adam Biedroń-Kalinowski

1 VI 1941 - 1 VIII 1944

Komendanci Warszawskiej Straży Pożarnej od 1944 r.

por. poż. Tadeusz Wilhelmi

30 XI 1944 - 15 II 1945

mjr poż.  Jan Pietraszkiewicz

16 II 1945 - 8 V 1945

kpt. poż. Marian Kominek

9 V 1945 - 30 IV 1950

por. poż. Józef Buchalski

1 V 1950 - 4 II 1951

por. poż. Włodzimierz Kazimierczak

5 II 1951 - 30 VII 1952

mjr poż. Czesław Jaworski

1 VIII 1952 - 21 IV 1955

płk poż. Zygmunt Jarosz

22 IV 1955 - 30 VI 1966

płk poż. Zdzisław Zalewski

1 VII 1966 - 25 VI 1990

ppłk poż. Jerzy Żurek

5 VII 1990 - 30 V 1992

Warszawscy Komendanci Państwowej Straży Pożarnej od 1992 r.

st. bryg. Ireneusz Grubek

1 VII 1992 - 31 VIII 1993

bryg. Adam Dąbrowski

1 IX 1993 - 30 IV 1999

st. bryg. Marian Bielecki

1 V 1999 - 31 VII 2007

st. bryg. Mariusz Wejdelek

31 VIII 2007 - 22 X 2014

st. bryg. Zbigniew Szczygieł

18 XI 2014 - 31 III 2017

st. bryg. Leszek Smuniewski

1 IV 2017 - nadal